Leek is de hoofdplaats van de gelijkname gemeente in het Groningse Westerkwartier.
Het dorp is ontstaan bij de schans die hier in de Tachtigjarige Oorlog werd aangelegd.
De naam is ontleend aan de beek de Lek (of Leke) en heet op kaarten uit de 19e eeuw nog 'De Leek'.
De plaats wordt ook nu nog wel De Leek genoemd. De inwoners van Leek zijn Leeksters.