Helix pomatia - Escargot de Bourgogne - Roman Snail
Onlosmakelijk verbonden met Zuid Limburg...
De Wijngaardslak is bij Wet beschermd en is de grootste Land-huisjesslak in Nederland. Hij komt in Nederland verspreid voor, maar in onze provincie is hij vrij algemeen. Hij kan 5 tot 8 jaar oud worden, in tegenstelling tot de meeste andere inheemse landslakken, die maar 1 of 2-jarig zijn. Zoals de meeste slakken zijn ze tweeslachtig (hermafrodiet); ze hebben zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtsorganen. De lichaamskleur is oranjebruin tot grijs. Op de twee bovenste voelsprieten zitten ogen aan de uiteinden, de onderste voelsprieten zijn korter en hebben geurzintuigen om naar voedsel te zoeken.
In het najaar overwinteren Wijngaardslakken, vaak in een winterverblijf onder de grond, waarbij ze de mondopening van hun huisje afsluiten met een kartonachtig kalkplaatje (het epifragma), dat ze zelf aanmaken. In het voorjaar, bij een temperatuur van 8 graden met vochtig weer, komen ze uit hun winterverblijf. Ze zijn dan tot 15% van het lichaamsgewicht dat ze voor de winterslaap hadden, kwijt. Maar door opname van water en voedsel ( bladeren en knoppen ) komt dat er binnen een paar weken weer bij.
In de periode mei-juli zoeken ze partners en wordt er veelvuldig gepaard.
Eerst vormt de voortplantingsklier (ovotestis) zaadcellen, later eicellen. De zaadcellen worden afgevoerd naar het flagellum, waar ze gegroepeerd worden tot een spermatofoor. Nadat ze elkaar met de tentakels betast hebben, richten ze zich op, zodat ze met de vlakke voet tegen elkaar steunen.
De liefdespijlzak bevat een liefdespijl, een tot 1 cm lang stilet van kalk, met soortspecifieke vorm. De geslachtsopening ligt vooraan rechts aan de kop.

Eén slak schiet via deze geslachtsopening een liefdespijl af, die terechtkomt in de linkerflank of in de voet van de partner. Dan groeit bij de initiatiefnemende slak de penis uit tot een buisje dat max. 18 mm lang kan zijn. Via dat buisje wordt de spermatofoor overgedragen, die opgeborgen wordt in de zaadontvanger van de partner.
Na de overdracht van de spermatofoor breekt het buisje af. De partner kan nu op zijn beurt een spermatofoor overdragen; zo kunnen ze elkaar bevruchten. Terwijl de zaadcellen in de zaadontvanger rijpen, worden in de geslachtsklier eicellen geproduceerd. De zaadcellen zwemmen in de eileider naar de geslachtsklier. De bevruchting vindt plaats in het bevruchtingszakje. De eiwitklier levert reservevoedsel af en de schaalklier zorgt voor het omhulsel. Ongeveer een maand na de paring, volgt de ei-afzetting, meestal eind juni, begin juli, die een hele dag in beslag kan nemen. Via de geslachtsopening rechts van de kop, worden 40 tot 50 eitjes in een kuiltje gedeponeerd.
De eitjes hebben een diameter van 6 mm. Na 3 á 4 weken breken de slakjes door de eischaal; de diertjes hebben dan al een minuscuul schelpje en blijven eerst nog 10 tot 14 dagen in het holletje. Daarbij eten ze onder meer de restanten van de eierschalen op, waarmee ze de kalk, benodigd voor de verdere groei van het huisje, eveneens tot zich nemen. De dieren klimmen vervolgens zo snel mogelijk omhoog in de plantenbegroeiing, want jonge dieren met hun flinterdunne huisje vormen een dankbare prooi voor roofkevers, mieren en andere roofinsecten, padden en vogels. Overigens bereikt nog geen 5% van de jonge slakjes die in september tot aan de winter te zien zijn, de volwassen leeftijd. Ook de mens die de bermen afbrandt is een bedreiging...Na ongeveer 3 jaar zijn ze volgroeid en geslachtsrijp.